Międzynarodowa sprzedaż towarów a stosowane prawo

Międzynarodowa sprzedaż towarów – kiedy  podlega ona  Konwencji Narodów Zjednoczonych czyli Konwencji Wiedeńskiej?

Konwencja Wiedeńska została sporządzona 11 kwietnia 1980 roku w Wiedniu pod auspicjami ONZ.

Przy sporządzeniu umów o sprzedaży towarów stronami z różnych państw ogromne znaczenie ma kwestia stosowanego prawa. Z reguły strony są wolne do wyboru jakiegokolwiek prawa. Natomiast powstaje pytanie: Jakie prawo będzie miało zastosowanie w razie braku wyboru prawa przez strony kontraktu. Oprócz tego, czy mogą być w razie międzynarodowej sprzedaży towarów stosowane również międzynarodowe konwencji zawierające normy merytoryczne?

Konwencja Wiedeńska o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów:

 Konwencja Wiedeńska o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów jest najbardziej znanym i skutecznym instrumentem jednolicącym zasady międzynarodowego prawa handlowego. Ponad 90 państw, w tym Polska, są stronami Konwencji. Z pierwszego artykułu Konwencji wynika, że ona ma zastosowanie do umów sprzedaży towarów między stronami mającymi siedziby handlowe w różnych państwach w dwóch przypadkach:

  • jeżeli państwa te są stronami konwencji lub
  • jeżeli normy międzynarodowego prawa prywatnego ustalają prawo państwa-strony konwencji jako prawo właściwe.

Z tego przepisu wynika, że Konwencja może być zastosowana automatycznie, nawet gdy strony nie wymieniły Konwencji wprost w umowie.

Międzynarodowa sprzedaż towarów – kiedy nie podlega Konwencji Wiedeńskiej?

Jednakże nie każda umowa sprzedaży towaru, zawarta przez strony z państw uczestniczących w Konwencji, podlega prawu Konwencji Wiedeńskiej.

Konwencji nie stosuje się  do niektórych rodzajów sprzedaży, w tym:

  • gdy towary są zakupione dla użytku osobistego (lub dla gospodarstwa osobistego),
  • gdy sprzedaż dokonano na licytacji,
  • jeżeli sprzedaż odbywa się w drodze egzekucji,
  • jeżeli chodzi o udziały, akcji, tytuły inwestycyjne, papiery wartościowe lub pieniądze,
  • w przypadku sprzedaży okrętów, statków, poduszkowców oraz statków powietrznych,
  • w przypadku sprzedaży energii elektrycznej.

Wreszcie strony mogą z własnej inicjatywy wyłączyć zastosowanie Konwencji do ich umowy.               

 Konwencja Wiedeńska z 1980 roku a normy polskiego prawa cywilnego

W związku z tym, że faktycznie do umowy sprzedaży może się stosować jednocześnie prawo krajowe (na przykład, polskie, wybrane przez strony) oraz prawo Konwencji Wiedeńskiej,  powstaje pytanie: na jakie normy należy się powoływać w razie konfliktu wymienionych źródeł? Skoro Konwencja Wiedeńska bezsprzecznie jest Konwencją  międzynarodową, będzie więc miała przewagę nad przepisami prawa krajowego według artykułu 91 Konstytucji Polski. Natomiast w sytuacji braku przepisów Konwencji, który mogłyby mieć zastosowanie w konkretnym przypadku, stosuje się wybrane przez strony krajowe prawo.

Międzynarodowa sprzedaż towarów – Konwencja Wiedeńska a przepisy UE

Warto rozróżniać treść Konwencji Wiedeńskiej i Rozporządzenia Unijne: Rzym I oraz Bruksela I bis. Rozporządzenie Rzym I dotyczy kwestii właściwego prawa (w tym sytuacji kupna-sprzedaży, jeżeli sprzedawca i kupujący są z różnych państw UE). Natomiast, Konwencja Wiedeńska zawiera normy merytoryczne (na przykład, prawa i obowiązki stron, forma kontraktu), lecz nie odsyła do prawa umawiających się państw. Z kolei, Rozporządzenie Rzym I może odsyłać do prawa państwa – strony Konwencji  Wiedeńskiej i, konsekwentnie, wywołać jej zastosowanie.

Jeżeli chodzi o Rozporządzenie Bruksela I bis – ono dotyczy jurysdykcji oraz kwestii wykonalności i uznania orzeczeń. Czyli jest w żaden sposób związana z Konwencją Wiedeńską, która nie dotyczy sfery właściwego sądu do stosunków  pomiędzy sprzedawcą a kupującym.

Podsumowując, Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów jest ważnym instrumentem dla stosunków pomiędzy sprzedawcą a kupującym z różnych państw. Z tego względu jest dość często stosowana  w międzynarodowym prywatnym handlu.

Prawo do 40 Euro rekompensaty od samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej

Prawo do 40 Euro rekompensaty od transakcji handlowej – regulacja

W transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny, w tym samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, wierzycielowi przysługuje poza odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych, równowartość kwoty 40 Euro przeliczonej na złote. Powyższe prawa tj. do odsetek oraz rekompensaty w wysokości równowartości 40 Euro zostały uregulowane w ustawie z dnia 8.03.2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U.2013.403 z późn. zm.). W związku z powyższym, gdy kontrahent dostarczył np. towar i nie otrzymał zapłaty w umówionym terminie, nabywa on „automatycznie”, bez wzywania do zapłaty, prawo do 40 Euro rekompensaty. Wskazana kwota przysługuje wierzycielowi od szpitala niezależnie od tego,  czy wierzyciel poniósł jakąkolwiek stratę, koszty bądź inne negatywne skutki związane z opóźnieniem zapłaty przez zakład opieki zdrowotnej. Zostało to potwierdzone w orzecznictwie Sądu Najwyższego, vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015 r. sygn. akt III CZP 94/15.

Prawo do 40 Euro rekompensaty od każdej faktury, czy nie?

 Obecnie dostawcy szpitali coraz częściej korzystają z danego uprawnienia. Zazwyczaj wskazane prawo do 40 Euro rekompensaty jest rozumiane w taki sposób, iż przysługuje od każdej faktury niezapłaconej lub zapłaconej z opóźnieniem. Wierzyciel występując z roszczeniem o zapłatę równowartości kwoty 40 euro żąda zazwyczaj danej rekompensaty od każdej faktury niezapłaconej w terminie. Roszczenie jest formułowane poprzez pomnożenie liczby wystawionych faktur przez równowartość kwoty 40 euro. Jednakże należy wskazać, iż ustawa przyznaje prawo do 40 Euro rekompensaty od opóźnienia w zapłacie od każdej transakcji handlowej.

Transakcja handlowa – definicja

Zgodnie z art. 4 ust. 1 powołanej ustawy przez transakcję handlową należy rozumieć umowę, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.

Prawo do 40 Euro rekompensaty od transakcji handlowej

Wobec tego zgodnie z wskazanym przepisem zryczałtowana kwota 40 Euro przysługuje od transakcji handlowej, jaką jest umowa zawarta pomiędzy stronami, nie od każdej faktury. Kontrargument dla powyższego twierdzenia podnoszony przez wierzycieli zakładów opieki zdrowotnej jest art. 11 ust. 2 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, zgodnie z którym jeżeli strony transakcji handlowej ustaliły w umowie, że świadczenie pieniężne będzie spełniane w częściach, to równowartość 40 euro przysługuje w stosunku do każdej niezapłaconej części.

Umowy na dostawy sukcesywne

Jednakże w umowach na dostawy sukcesywne, jakie zwykle są zawierane przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, nie ustala się płatności ratalnej zobowiązania pieniężnego, ale jedynie sposób dostawy (świadczenie niepieniężne), który ma charakter sukcesywny, z płatnością jednorazową po nadejściu terminu wymagalności.

Prawnicy naszej kancelarii specjalizujący się w obsłudze prawnej samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, skutecznie podnoszą zarzuty oparte na wyżej wymienionym zagadnieniu prawnych. Skutkiem tego są liczne oddalone powództwa w zakresie żądania rekompensat od każdej faktury.

Stanowska sądów

Vide: Sąd Rejonowy w Krotoszynie w wyroku z dnia 28.12.2017 r., sygn. akt I C 1127/17.  „W zawartych przez strony umowach nie określono bowiem harmonogramu częściowego spełnienia świadczeń. Ustalono natomiast wartość przedmiotu umowy i sposób składania zamówień przez pozwanego. Płatność za każdą zamówioną partię towaru była jednorazowa.

Tak wypowiedział się również Sąd Okręgowy w Kaliszu w wyroku z dnia 21.06.2018 r., sygn. akt II Ca 232/18, gdzie wskazał, że „Wymaga przede wszystkim zaznaczenia, że strony oznaczyły wyraźnie rodzaj, ilość rzeczy i cenę sprzedaży, a ponadto ustaliły, iż wydanie rzeczy nie nastąpi jednorazowo a w częściach według wskazań kupującego (…). W tych warunkach nie może być też mowy o tym, że strony przewidziały harmonogram spełnienia świadczenia pieniężnego w częściach. Nie wynika to bowiem w żaden sposób z zastrzeżenia w pierwotnych umowach (transakcjach handlowych) bądź z następczych porozumień zawartych pomiędzy stronami transakcji handlowej. Ustalenie takiego harmonogramu musi być wyraźne wobec zastrzeżenia ograniczenia jego zastosowania w art. art. 11 ust. 1 in fine ustawy z dnia 8 marca 2013 r o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. 2016.684 – j.t. ze zm.).”

Powyższe stanowisko zostało również poparte wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 19.12.2018 r., sygnatura akt I C 3191/18.

Warto również wskazać na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 11.12.2015 r., sygn. akt III CZP 94/15, w którym Sąd Najwyższy nie kwestionuje prawa do zryczałtowanej kwoty 40 Euro od chwili powstania opóźnienia w zapłacie jednak jednocześnie stwierdził, że „Mając jednak na uwadze dolegliwość dla dłużnika takiej sankcji, do sądu orzekającego w sprawach o przyznanie równowartości 40 Euro, należy zbadanie, czy w okolicznościach konkretnej sprawy wierzyciel nie nadużył przyznanego mu prawa, biorąc pod uwagę art. 5 KC.”.

Prawo do 40 Euro rekompensaty – indywidualna ocena każdego przypadku

Każda sprawa wymaga indywidualnej oceny. Z nadużyciem prawa możemy mieć do czynienia, w przypadku gdy wierzyciel dochodzi rekompensaty w wysokości równowartości 40 EUR od każdej faktury, podczas gdy kwota ta przekracza wartość faktury lub odsetek za opóźnienie w jej zapłacie.

Sprawy dotyczące rekompensat, mają zatem, wbrew powszechnemu przeświadczeniu, często charakter sporny. Jednostki sektora finansów publicznych, jakimi są samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, powinny z należytą atencja podchodzić do zapłaty tych kwot, liczonych od każdej faktury wystawionej przez kontrahenta.

Komu członek zarządu składa rezygnację

Komu członek zarządu spółki składa rezygnację stanowiło do niedawna żywo dyskutowane zagadnienie prawne. Sporną pozostawał kwestia, komu członek zarządu składa rezygnację. W tej kwestii do niedawna obserwowano trzy główne stanowiska:

Read more

Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej nie przerwie biegu przedawnienia

Zawezwanie do próby ugodowej nie zawsze przerwie bieg przedawnienia. 

Popularnym sposobem przerwania biegu przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej jest wniesienie do sądu wniosku o zawezwanie do próby ugodowej. Zawezwanie do próby ugodowej jest podejmowane przez wierzycieli, w przypadku gdy nie mają  oni wszystkich potrzebnych dokumentów koniecznych do wystąpienia z powództwem, a termin przedawnienia ich roszczeń jest bardzo krótki. Wierzyciele mogą złożyć zawezwanie do próby ugodowej wówczas, gdy złożenie pozwu  byłoby niecelowe ze względu na brak płynności finansowej dłużnika lub też gdy chcą zachować dobre stosunki gospodarcze z kontrahentem. Jednakże zgodnie z pojawiającymi się w doktrynie stanowiskami, nie we wszystkich sytuacjach  samo złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przewie bieg przedawnienia roszczeń.

Read more

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej będzie przedmiotem zmian wynikających z obszernej nowelizacji Prawa upadłościowego i naprawczego, które nastąpi razem z wejściem w życie Prawa restrukturyzacyjnego (ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne, Dz.U.2015.978) Warto zwrócić uwagę na przepisy przejściowe, dotyczące okresu, na jaki można orzekać zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.

Kary umowne przy odstąpieniu od umowy, również w przypadku braku zapłaty przez kontrahenta

Do niedawna kary umowne na wypadek odstąpienia od umowy spowodowanego brakiem  płatności od drugiej strony umowy nie znajdowały jednolitego orzecznictwa w Sądzie Najwyższym. Cześć orzeczeń przeczyła legalności takiego rozwiązania, druga część uznawała taką możliwość. Cały problem możliwości zastrzeżenia kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy sprowadzał się do stwierdzenia, czy odstąpienie jest również dopuszczalne, kiedy […]

Poproszę Caffè latte i kota

W Polsce jeszcze mało znana, ale w Europie Zachodniej coraz Stanach Zjednoczonych idea „share-a-pet” jest nie tylko nowym pomysłem na biznes, ale często formą terapii dla osób starszych, chorych, samotnych albo dla rodzin z dziećmi, które marzą o własnym psie lub kocie, a ich rodzice już niespecjalnie.

Nierzetelna reklama firmy?

Nierzetelna reklama firmy a także  posadzenie o nią może stać się przyczyna poważnych kłopotów nawet wśród gigantów W środę, 31 grudnia 2014 roku wartość akcji firmy Apple spadła o 1.9% jako reakcja na informację, iż przeciwko firmie został złożony pozew zbiorowy. Apple zarzuca się, że w  reklamach zafałszowuje  wielkość użytkową pamięci swoich produktów, podając inną  niż to ma miejsce w rzeczywistości. Apple miało nie podać informacji, że system operacyjny iOS8, który można zainstalować na urządzeniu, zmniejsza pamięć użytkową urządzenia.

Read more

Nierzetelne reklamy są wszędzie.

Nierzetelne reklamy nie są domeną tylko produktów konsumpcyjnych. Zdarza się, że nierzetelne określenia i sformułowania pojawiają się w poważnych instytucjach bankowych oraz w parabankach.

W tym artykule skupimy się na typowych przykładach nierzetelnej reklamy stosowanej przez banki.

Read more

Jak wejść na rynek w Indiach czyli let’s go India!

Jak wejść na rynek w Indiach? Europejscy producenci rozpatrują wejście na rynek w Indiach zazwyczaj w aspektach tańszej niż w Europie produkcji i większego zysku osiągane ze sprzedaży wyprodukowanych w Indiach rzeczy. Zazwyczaj nie zdają sobie sprawy z chłonności i możliwości rynku lokalnego. 

Read more